M.Ö. 334 yılında Makedonya Kralı II.Philip’in oğlu olan Büyük İskender Doğu-Batı sentezi adı verilen Hellenizmi gerçekleştirip büyük bir krallık üzere sefere çıkar. 10 yıl süren savaşlardan sonra tüm Anadolu ve Yakın Doğu’yu işgal ederek Pers egemenliğine son verir. Hellenizm adı verilen bu medeniyet; batıdan gelen ve kendisine yabancı olmayan kültür ile Batı Anadolu’daki İon kültürünün […]

Traianeum (Traianus Tapınağı) Roma İmparatorluk Dönemi’nde, Kale Dağı’nın tacı olarak çok uzaklardan görülebilecek boyutlarda kalenin en tepesine inşa edilmiştir. Yapımıyla ilgili olarak antik kaynak ve diğer yazılı kaynaklarda gerekli bilgilere rastlanılamamıştır. Ancak, tapınağın güneyinde bulunan önemli bir yazıtta (M.S. 114-115); İmparatorun arkadaşı olan zengin “Pergamonlu Aulus Julius Quadratus’un Tapınağı ve İmparator Traianus onuruna”, adandığı belirtilmekte […]

Antik çağda en parlak dönemini yaşayan Bergama, Bizans’ın doğuş sürecinde eski görkemini yitirerek sıradan bir Anadolu kenti olmuştur. Bu dönüşüme; depremler, doğal afet, kıtlık, idari yapılanmada merkezi yönetimin kente önem vermemesi ve istiala-akınlar gibi faktörler neden olmuştur. Sur Duvarları Kilise Yapıları Geç antik ve Erken Bizans Dönemleri’ndeki yapılaşma, kale duvarlarının örülmesi, kiliselerin inşa edilmesi ve […]

12. yy.’da Anadolu Selçuklu Devleti’nin çöküşünden sonra başlayan akınların sonucunda; Karesi Bey’in 1302 yılında başladığı batı kıyılarını fethetmesiyle, Bergama 1304 yılında Karasioğulları hakimiyetine girmiştir. Türk hakimiyetine giren Bergama’da doğudan gelen Türkmen nüfus iskan ettirilmiştir. Moğollardan kaçan ve Ece Halil komutasındaki Sarı Saltuk’a bağlı Türkmenler ile Oğuz boyunun Çepni Türkmenleri Karasioğulları topraklarında yaşamışlardır. Bergama, Karasioğulları Beyliği […]

Osmanlı Dönemi’nde kent, surlarla çevrili olmayan, ovaya yayılan bir yerleşme görünümü kazanmıştır. Bergama, 17. yy.’da büyük bir kaleye sahip, kalenin eteklerinde doğu ve batı yönünde genişlemiş bir kenttir. Osmanlı Dönemi’nde mahallelerin oluşumunda dinin ve iskân politikalarının etkili olduğu görülmektedir. Bergama’daki etnik ve dinsel grupların yerleşim alanları da Selinos Dere’sine göre konumlanmıştır. Kale Tepesi’nin eteklerinde, Selinos […]

Osmanlı Devleti’nin Batılılaşma sürecine girdiği yıllarda; siyasal, toplumsal, ekonomik ve kültürel yenileşme istekleri, Türk Mimarlığında da etkili olmuştur. Kapalı Çarşı Daha önceleri yıkık han olarak anılan, yerinde temel ve duvar izleri bulunan yapı, 1930’lu yıllarda dönemin belediye başkanı tarafından yeniden ayağa kaldırılarak et ve sebze hali olarak kullanıma açılmıştır. Et ve sebze hali olarak hizmet […]

Bergama kenti, Hellenistik, Roma, Bizans, Beylikler, Osmanlı ve Cumhuriyet Dönemi izleriyle, mimari ve kültürel anlamda çok katmanlı bir yapıya dönüşmüş  ve  günümüzde kentin yaklaşık 1/3’lik alanı, çok katmanlı kültürel peyzaj alanı olma özelliğini yansıtmaktadır.   Kaynaklar Bergama Belediyesi (2017). Bergama Çok Katmanlı Kültürel Peyzajı Alan Yönetim Planı 2017-2021, İzmir. Pirson, F., Scholl A. (2014). Pergamon […]

Ana Tanrıçaya Adanmış Bir Tapınak: Kybele Kaya Kutsal Alanı  İlk doğduğu vatanı olan Anadolu’da Kybele olarak adlandırılan Ana Tanrıça’ya, tamamen doğal alanlarda genellikle de dağ zirvelerinde tapınılırdı. Friglerin merkezi Pessinus’ta yer alan tapınım merkezinde Tanrıça bir idoldu. Bu idol bir “diopetes” yani gökten düştüğü ileri sürülen bir meteorit, bir kara taştı. Anadolu’da sayısız Kybele Kutsal […]

Tümülüsler: Antik Çağda Ölüm, Atalara Saygı  ve  Bergama  Kentsel Peyzajının Gizli Özneleri  Tümülüsler ve Kybele Kutsal Alanı, siyasi güç ve devlet egemenliğinin halka ve uluslararası ortama ilan edildiği bir tür coğrafi işaretleme olarak Bergama Kültürel Peyzajı’nın önemli öğeleridir. Bergama’da bulunan dinsel ve sosyolojik birçok yönü olan Tümülüsler, antik dönemin ilginç gömü geleneğinin Hellenistik dünyadaki nadir […]