Beylikler Dönemi
12. yy.’da Anadolu Selçuklu Devleti’nin çöküşünden sonra başlayan akınların sonucunda; Karesi Bey’in 1302 yılında başladığı batı kıyılarını fethetmesiyle, Bergama 1304 yılında Karasioğulları hakimiyetine girmiştir. Türk hakimiyetine giren Bergama’da doğudan gelen Türkmen nüfus iskan ettirilmiştir. Moğollardan kaçan ve Ece Halil komutasındaki Sarı Saltuk’a bağlı Türkmenler ile Oğuz boyunun Çepni Türkmenleri Karasioğulları topraklarında yaşamışlardır. Bergama, Karasioğulları Beyliği hakimiyetinde 40 yıl kalmış, 1345’li yıllarda Osmanlı hakimiyetine girmiştir. Karasi Beyi Yahşi Han’ın yönetiminde, bir takım vakıflar kurulmuş ve imar faaliyetleri başlamıştır.
Selçuklu Minaresi
13. yy. sonlarında dönemin güçlü beylikleri arasında yer alan Karesi Beyliği’nin Batı Anadolu’daki Bizans şehirlerini ele geçirmeye başlamasıyla birlikte, Bergama ve havalisi merkezi Balıkesir olan beyliğin hakimiyetine girmiş ve 14. Yüzyılda Osmanlı topraklarına katılmıştır.
Bergama’da plân açısından ikinci tip olarak; kare plânlı, tek kubbeli, kübik eserler mevcuttur. Bu plân tipi Anadolu Selçuklularında görülmekle birlikte, Beylikler Devri’nde, 14. yy.’da bütün Anadolu’ya yayılmıştır.
Tam olarak yapım yılı bilinmeyen ancak bu plan tipinde olduğu düşünülen Selçuklu Minaresi, Bergama’da sırlı tuğla ile süslenmiş tek yapı olması bakımından, büyük önem taşımaktadır. Bu yapı, Anadolu Selçuklu eserlerinde görülen patlıcan moru, firuze renkli sırlı tuğlaların yanı sıra, sarıya kaçan yeşil renkli sırlı tuğlaların kullanılmış olması nedeniyle bir beylik dönemi yapısıdır.
Dursun Bey Türbesi (Kız Türbesi)
Kaynaklar
Akdağ, Ö. (2021). Tabip-Filozof Bergamalı Galenos, Kimlik Yayınları, Kayseri.
Akdağ, Ö. (2021). Bayder O., Tıp Ekolleri ve Erdemli Tabip, Kimlik Yayınları, Kayseri.
Bayatlı, O. (2016). Bergama’da Yakın Tarih, Bergama Belediyesi Yayınları, İzmir.
Bayatlı, O. (2016). Bergama Yakın Tarihinde Antik Çağ, Bergama Belediyesi Yayınları, İzmir.
Binan, Ulusoy. D. (2018). Bergama Kentsel Kültür Varlıkları Envanteri ve Çözümlemesi (Miras 3), Ege Yayınları, İstanbul.
Bergama Belediyesi (2011). Uluslararası Bergama Sempozyumu Bildiriler Kitabı I.Cilt, Bergama Belediyesi Yayınları, İzmir.
Bergama Belediyesi (2017). Bergama Çok Katmanlı Kültürel Peyzajı Alan Yönetim Planı 2017-2021, İzmir.
Gökovalı, Ş. (2017). Uygarlığın Özeti Bergama, Bergama Belediyesi Yayınları, İzmir.
Pınar, İ. (2016). Seyyahların Gözüyle Tarih İçinde Bergama 1671-1892, Bergama Belediyesi Kültür Yayınları, İzmir.
Pirson, F., Scholl A. (2014). Pergamon Anadolu’da Hellenistik Bir Başkent, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
Şahin, B. (2014). Anadolu Tarihinde Bergama, Çağdaş Matbaacılık, Bergama/İzmir.